De psoas is niet het probleem

Heb jij rugklachten? Zit je adem hoog? Heb je last van je darmen? Merk je dat er iets in jou blokkeert bij het openen of strekken van je heupen? Het zijn klachten die ik regelmatig tegenkom in mijn praktijk. En ze kunnen verschillende oorzaken hebben. Er kan iets mis zijn met de wervelkolom, met de manier van ademen of in de darmen. Er is nog een andere reden die gelukkig ook steeds vaker onderkend wordt: een verkorte, zwakke en slecht doorbloede psoas. We kunnen dan de psoas ontspannen, strekken en versterken. En toch, hoe goed het ook is om hieraan te werken, ik ontdek steeds meer een 'maar' hierbij. Want, de psoas is niet het echte probleem. Hoe zit het dan wél? In deze blog gaat ik hierop in. En, je krijgt tips om zelf aan de slag te gaan.

Wat is de psoas eigenlijk?

De psoas is een belangrijke én vaak onderbelichte spier in ons lichaam. Hij heet eigenlijk de iliopsoas en bestaat uit drie spieren: de psoas major, de psoas minor en de iliacus. De psoas wordt ook wel de 'spier van de ziel' genoemd. Op de afbeelding zie je hoe de psoas major en minor aan de onderste borstwervel en alle lendewervels vast zitten en hoe de minor aanhecht op de onderrand van het bekken en de major op de binnenkant van het bovenbeen. De iliacus bekleed de binnenrand van het bekken en is ook verbonden met het bovenbeen. De iliacus en de major zijn daarmee belangrijk bij het buigen en strekken van de heupen en de rug.

Hoe heeft de psoas effect op de rug, darmen en adem?

De psoas ligt dicht tegen de wervelkolom, achter de darmen en loopt door het middenrif. Op de afbeelding hieronder zie je bovenaan de koepelvormige spierlaag onder de ribbenkast. Dat is het middenrif.

Bindweefsel (fascia) loopt als een spinnenweb tussen al onze organen en weefsels door, verbindt deze fysiek en via trillingen met elkaar. Een leven met te weinig beweging in lies en heup, veel zitten en veel fietsen kan zijn tol eisen. De psoas raakt hierdoor namelijk verkort, gespannen en minder goed doorbloed en hij kan zwak zijn. Door de spanning verstart ook de fascia rondom de psoas. De verminderde beweeglijkheid van psoas en fascia maakt dat er minder ruimte is voor beweging van je middenrif, je wervelkolom en bovenbenen trekken naar elkaar toe en je darmen bewegen minder soepel. Mogelijk resulterend in een hoge ademhaling, pijn in de rug en darmproblemen.

Om van je klachten af te komen kun je je richten op het verbeteren van je ademtechniek, je rug- en buikspieren of je voeding. Maar, je doet jezelf tekort als je alleen dáár op inzet. Want alleen wanneer de beweeglijkheid van de fascia en de psoas weer goed is kan ook alles er omheen weer optimaal functioneren.

Effect van emoties op de psoas

Nou is er nóg iets wat de psoas beïnvloedt. Want de naam 'spier van de ziel' heeft deze spier natuurlijk met een reden. Wanneer emoties namelijk niet of onvoldoende gevoeld worden, dan slaat ons lichaam ze ergens op, in de vorm van spierspanning. De psoas is daarvoor een favoriete locatie. Dus naast te weinig beweging, strekking en ontspanning, verstart de psoas ook door niet doorvoelde emoties. Houdt spierspanning lang aan, dan wordt deze chronisch: de spieren verharden, verkorten en de doorbloeding vermindert (hij wordt minder 'juicy'/'sappig'). Dit geldt ook voor de psoas. En dat ga je voelen.

Weer beweging brengen in de psoas?

Wanneer je hierin verandering wilt brengen zijn er online veel gerichte psoas ontspannings-, strek- en versterkende oefeningen te vinden. Ook ik nam hiervoor al een aantal jaren geleden een heel goed bekeken en gewaardeerde video op. Je vindt deze op YouTube, maar nu ook op mijn eigen Online academie en onderaan deze blog. De oefeningen in deze video helpen heel goed om de psoas weer soepel, langer en beter doorbloed te maken, én om deze te versterken. Tóch koppel ik aan dit verhaal een 'maar' :-)

Want: de psoas is niet het probleem

Ondanks dat deze oefeningen zo populair zijn, plaats ik graag een kanttekening bij deze benadering. Bij de oefeningen werk je rechtstreeks op de psoas en daarmee kunnen je klachten ook afnemen. Wat is dan mijn kanttekening hierbij? Deze: we kunnen dan de psoas zien als boosdoener. En dat is ie niet!

Want: de psoas verhardt en verkort om jou bij elkaar te houden. Als reactie op iets wat in jou gebeurt. Iets wat jou uit je centrum haalt, wanneer je iets als (levens)bedreigend ervaart, maakt dat de psoas zich samentrekt om jou te beschermen. Het verkorten van de spier zorgt ervoor dat je bovenbeen dichterbij je rug wordt getrokken, waardoor je rug een beetje kromt en je letterlijk wat naar binnen keert.

Dit is dus een overlevingsmechanisme van je lichaam. Een verkorte psoas wijst op iets wat jou uit balans bracht. De psoas is dus niet de kwaaie piet, maar jouw goedbedoelende gids en geeft je een teken dat je je aandacht naar binnen mag brengen.

Hij nodigt je uit om diep in jezelf te landen en daar te onderzoeken wat er gevoeld wil worden, zodat je weer aanwezig kunt zijn in je lichaam. Als je dit gaat doen, dan hervind je je balans, kan de psoas ontspannen, kun je jezelf weer uitlijnen, kunnen je benen weer recht onder het bekken staan en je botten je weer helpen dragen. Kun je de psoas sterker maken. En dán kunnen je rug-, ademhalings- en darmklachten duurzaam verminderen.

Aan de slag met je psoas?

Wanneer je aan de slag wilt met de boodschap van psoas, bekijk dan deze spier en de spanning erin met een vriendelijke, liefdevolle en zelfs dankbare blik. Sta jezelf dan vanuit die liefdevolle aandacht toe om te voelen wat er gevoeld wil worden.

Hoe ontspan je de psoas? 2 Tips!

De spier ontspant het meest gemakkelijk in de 'constructieve rust positie'. Daarbij lig je op de rug, met de voeten ongeveer op heupbreedte op de grond, op zo'n afstand van je bekken dat je je onderrug zoveel mogelijk kunt ontspannen. Je knieën wijzen recht omhoog of leunen tegen elkaar aan. Alleen al liggen in deze positie kan al zóveel effect hebben. Vooral wanneer je er met je volle aandacht en gevoel bij kunt zijn.

De psoas reageert bovendien op energievelden in ons lichaam (vanuit andere organen, vanuit emoties) én van buiten ons lichaam, op het energieveld van de aarde. Ook klank (trilling) is energie en werkt daardoor in op de psoas. Bewust klank maken, met bijvoorbeeld een mantra als 'AUM' of 'Ohm' gedurende langere tijd, brengt energie in beweging. Vanuit de mond wordt deze trilling doorgegeven in het lichaam en bereikt via de fascia de psoas die daardoor meer ontspant.

Kortom: de psoas is 'alleen maar' jouw gids naar verbinding te maken met iets in jezelf, de reden van de verkramping. Als je de specifieke oefeningen met aandacht doet, dan ontdek je veel in jezelf en kunnen emoties vrijkomen in de vorm van tranen, geluid of trillen. Dit kan best spannend zijn, zeker als je dat niet zo gewend bent.

Veilige bedding

Je kunt de oefeningen doen die je in mijn video vindt (zie onderaan deze blog) gewoon zelf thuis doen. Die zijn heel zacht en rustig. Je hebt alle tijd om te ervaren. Zorg daarbij altijd voor een omgeving waarin je je veilig voelt. Een plek waar je in ieder geval een half uur ongestoord kunt zijn en waar je het comfortabel warm hebt. Want misschien wist je dat niet, maar warmte draagt sterk bij aan een gevoel van veiligheid.

Landen in je lijf met begeleiding?

Voel je dat je graag begeleiding hebt bij dit landen in je lijf? Dan kun je daarvoor bij mij terecht in 1 op 1-sessies. Stuur me een mail of plan een videocall met me in om vrijblijvend met mij over jouw vraag van gedachten te wisselen.

Wil je klachten voorkomen?

Misschien heb je geen klachten, maar voel je dat het belangrijk is om deze in de toekomst te voorkomen. Dan is regelmatig yoga doen een goed idee! Ook daarvoor kun je bij mij terecht. Naast de 1 op 1-sessies geef ik namelijk ook groepslessen yoga: hatha yoga en restorative yoga. Weten welke bij jou past? Check de site voor meer info of stuur me een mailtje.